Nghị luận văn học là một trong những chuyên đề quan trọng xuyên suốt trong chương trình Ngữ văn từ lớp 7 đến lớp 12 và nằm trong cấu trúc các dạng đề thi. Do vậy mà việc nắm chắc kiến thức và rèn luyện kỹ năng viết văn nghị luận văn học là điều mà teen bắt buộc phải trau dồi. Dưới đây là những hướng dẫn của thầy Nguyễn Phi Hùng về cách viết một bài văn nghị luận hay
1. Để viết văn hay thì phải có vốn từ ngữ phong phú
Với trên 10 năm kinh nghiệm giảng dạy bộ môn Ngữ văn, thầy Nguyễn Phi Hùng cho rằng một trong những vấn đề mấu chốt giúp học sinh viết văn hay cũng như có khả năng cảm thụ tốt đó là nhờ vào vốn từ ngữ phong phú. Bên cạnh đó chúng ta phải có vốn hiểu biết rộng, nghĩa là phải biết quan sát đời sống xung quanh, các hiện tượng thực tế và từ đó suy ngẫm về chúng để tích lũy vốn sống cho mình.
Thầy Hùng chia sẻ: “Văn học là nghệ thuật của ngôn từ, văn chương được cấu tạo từ chất liệu là từ ngữ, các câu văn và các đoạn văn. Do đó để viết văn hay thì chúng ta cần phải có sự tích lũy vốn từ ngữ sao cho thật phong phú và giàu có. Để tích lũy vốn từ ngữ một cách bài bản, đầy đủ và có hệ thống thì thầy khuyên các con phải đọc thường xuyên.
Đọc để biết cách dùng từ, các cấu trúc câu hay cách diễn đạt ấn tượng, do vậy khi đọc chúng ta phải có ý thức tìm hiểu và gom góp vốn từ thì những từ ngữ đó mới lưu lại trong đầu của mình. Trong quá trình đọc các con cũng phải lựa chọn nên đọc cái gì và với học sinh thì nên ưu tiên đọc sách về tác phẩm văn học để tiếp thu kiến thức, vốn từ cũng như gia tăng khả năng cảm thụ tác phẩm văn học. Ngoài ra để mở rộng phạm vi vốn từ ngữ thì các con nên đọc thêm báo, tạp chí và sách tham khảo liên quan đến văn học”
Bên cạnh đó thầy Hùng cũng chỉ ra rằng một bài văn nghị luận văn học được đánh giá là hay thì trước hết phải viết đúng chủ đề và phải bám sát vào tác phẩm văn học mà đề yêu cầu, các luận điểm phải nêu bật được chủ đề chính của bài văn.
Ví dụ đề yêu cầu là phân tích tinh thần yêu nước của nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng” của Kim Lân thì chúng ta phải gắn liền nhân vật với tác phẩm để phân tích và đưa ra các dẫn chứng là các trích đoạn trong tác phẩm để làm sáng tỏ cho luận điểm của mình và thuyết phục được người đọc. Hoặc đối với tác phẩm thơ cũng tương tự như vậy, nên có trích dẫn thơ và bám sát vào đó để đưa ra ý kiến bình luận, diễn giải ý.
Một vấn đề đặc biệt quan trọng mà thầy cũng thường xuyên lưu ý các bạn học sinh trong quá trình học và viết văn là phải làm sao để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, nghĩa là các em phải dùng từ sao cho chuẩn, có nghĩa và dễ hiểu.
2. Muốn viết văn hay thì phải nắm rõ các kỹ năng cơ bản
Ngoài kiến thức và vốn từ ngữ thì thầy Hùng còn chỉ ra để viết văn hay thì chúng ta phải có các kỹ năng cơ bản. Thầy phân tích cụ thể như sau: “Ví dụ với một tác phẩm thơ thì cần phải tìm hiểu các hình ảnh thơ, từ ngữ, nhịp điệu, cách gieo vần, biện pháp nghệ thuật của bài thơ. Để từ đó tìm ra được cảm xúc của nhân vật trữ tình và ý tứ mà tác giả gửi gắm trong bài thơ. Còn với một tác phẩm văn xuôi thì chúng ta phải tập trung vào phân tích nhân vật, nghệ thuật kể chuyện, các chi tiết trong tác phẩm.
Để từ đó làm sáng rõ tư tưởng, chủ đề của tác phẩm đó. Tóm lại thì với mỗi một thể loại văn học, một tác phẩm cụ thể thì chúng ta cần phải biết vận dụng thao tác phù hợp thì mới làm nổi bật được cái hay, cái đẹp của tác phẩm cũng như giá trị văn học của chúng. Từ đó mới thuyết phục được người đọc, người nghe.”
Cũng theo thầy Hùng thì trong quá trình viết văn, đảm bảo bài văn đúng chủ đề, đầy đủ ý, các câu văn và đoạn văn mạch lạc, có sự liên kết với nhau, muốn bài văn thu hút được người đọc người nghe thì chúng ta phải có khâu lập dàn ý. Việc lập dàn ý có thể làm phác thảo nhanh trên giấy, còn với những bạn có kỹ năng và năng khiếu viết văn tốt thì có thể lập dàn ý trước ở trong đầu. Tránh trường hợp đặt bút viết bừa theo cảm hứng sẽ khiến bài văn bị lan man, dễ lạc đề.
Điều cuối cùng mà thầy Hùng thường lưu ý học sinh của mình là để viết văn tốt, tiến bộ nhanh thì chúng ta phải thường xuyên luyện tập, viết nhiều, đọc nhiều sẽ giúp chúng ta tăng vốn từ cũng như khả năng kết hợp các phương pháp làm văn thuần thục hơn.
HOCMAI miễn phí nhiều khóa học bổ trợ – đề thi thử – phương án học tập và ôn luyện bứt phá 9+ đanh cho học sinh lớp 1-12. Tải & hoàn thành đăng ký tài khoản để nhận ngay những khóa học bổ trợ miễn phí!
