Thời phong kiến, khoa cử dường như là con đường duy nhất để nhân tài tiến thân nên thi cử khá nghiêm minh. Tuy nhiên, vẫn xảy ra không ít những vụ gian lận thi cử, gửi gắm, nâng đỡ. Điển hình là vụ gửi gắm con của Tham tụng Lê Hy, dẫn đến án tử hình cho quan phó chủ khảo Ngô Sách Tuân.
Ngô Sách Tuân người xã Tam Sơn huyện Đông Ngàn (nay thuộc tỉnh Bắc Ninh), đỗ Tiến sĩ khoa Bính Thìn (1676), làm quan thời vua Lê Hy Tông và chúa Trịnh Căn từng được thăng tới chức Hữu thị lang bộ Lại. Tháng 7 năm Giáp Tuất (1694), Ngô Sách Tuân bị giáng làm Đô ngự sử. Tháng 12 năm Bính Tí (1696), Ngô Sách Tuân lại phạm tội vì tự ý sửa điểm trong bài thi và lần này thì ông bị giết.
Chuyện này được sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục (quyển 34, tờ 39) chép như sau : “Lúc ấy, Ngô Sách Tuân giữ chức Phó chủ khảo trường thi ở Thanh Hoa. Trước khi đi Thanh Hoá, Ngô Sách Tuân có đến yết kiến quan Tham tụng là Lê Hy. Lê Hy bèn đem hình dáng giấy đóng quyển thi của con mình cho Ngô Sách Tuân biết.
Sau đó, vì thấy quyển thi của các con Lê Hy không được xếp vào hạng trúng cách Ngô Sách Tuân muốn nhân dịp này xoá mối hiềm khích với Lê Hy (tháng 7 năm 1694, Ngô Sách Tuân tố cáo Lê Hy lén lút làm chuyện gởi gắm con là Lê Thuyên và học trò là Tô Hinh, nhưng triều đình xét thấy không đủ bằng cớ), bèn lấy quyển thi của con Lê Hy đưa cho các quan giám khảo, bảo họ phê lấy đỗ.
Quan Đề điệu trường thi này là Phó đô ngự sử Ngô Hải biết chuyện, có thề với Ngô Sách Tuân là sẽ giấu kín việc này nhưng quan Tham chính Thanh Hóa là Phan Tự Cường phát giác được, tâu lên. Triều đình giao cho các quan văn võ họp bàn, khép Ngô Sách Tuân vào tội giảo (nghĩa là bắt phải thắt cổ mà chết), Ngô Hải vì không biết lòng chính trực nên bị bãi chức, các quan giám khảo và phúc khảo đều bị phạt, còn Phan Tự Cường được thăng chức Thiêm đô ngự sử.
Song Điều đáng nói ở đây là mặc dù Lê Hy là người gửi gắm và nhờ Ngô Sách Tuấn giúp đỡ nhưng do là đại quan Tham tụng nên không bị tội gì!
HOCMAI miễn phí nhiều khóa học bổ trợ – đề thi thử – phương án học tập và ôn luyện bứt phá 9+ đanh cho học sinh lớp 1-12. Tải & hoàn thành đăng ký tài khoản để nhận ngay những khóa học bổ trợ miễn phí!
